Những toan tính phía sau biểu tượng 'phẫn nộ', 'thương thương' trên Facebook – Tin Công Nghệ

5 năm trước, Facebook mang đến cho người dùng những cách thức mới để tương tác bài viết, ngoài nút “thích” truyền thống. Đó là “yêu thích”, “haha”, “wow”, “buồn”, “phẫn nộ” và “thương thương”.

Nhưng theo The Washington Post, tất cả không đơn giản như vậy. Facebook đã lập trình thuật toán để quyết định những gì xuất hiện trên News Feed của người sử dụng nhằm sử dụng những biểu trưng xúc cảm (emoji) làm tín hiệu, xúc tiến nội dung có tính chất khiêu khích. Tài liệu nội bộ chỉ ra, từ năm 2017, thuật toán Facebook chấm điểm emoji cao gấp 5 lần nút “thích”. Lý thuyết rất dễ hiểu: bài viết nhận nhiều emoji có khuynh hướng tương tác cao hơn, trong khi giữ chân người sử dụng lại là sống còn với việc buôn bán của Facebook.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu Facebook mau chóng nhận biết lỗ hổng chết người của emoji. Đó là ưu ái các bài viết gây tranh cãi – cho dù là bài viết khiến người dùng hờn dỗi – sẽ mở ra cánh cửa dẫn tới nhiều nội dung rác/lạm dụng/câu view hơn. Các nhà khoa học dữ liệu của cửa hàng xác nhận điều ấy trong báo cáo năm 2019: bài viết nhận nhiều emoji “phẫn nộ” có khuynh hướng chứa tin giả, độc hại và thông tin bài bản thấp.

Nó cùng nghĩa trong 3 năm, Facebook đã khuếch trương 1 cách có hệ thống những thứ tồi tệ nhất trên nền tảng của mình, hiển hiện nó trên News Feed người sử dụng và phát tán đến lượng khán giả rộng hơn. Sức mạnh thuật toán làm xói mòn nỗ lực của việc quản trị nội dung và liêm chính đang ngày ngày đấu tranh chống lại những thông tin gây hại, thù địch.

Cuộc tranh luận về emoji “phẫn nộ” bên trong Facebook sẽ không lúc nào được đem ra ánh sáng nếu không có người tố giác, cựu chuyên viên Facebook Frances Haugen. Bà đã cung cấp nhiều tư liệu cho những bộ phận thông tấn lớn của Mỹ, trong đấy có The Washington Post.

Trong phiên làm chứng trước Quốc hội Anh hôm 25/10, bà Haugen khẳng định: “Giận dữ và thù hận là cách phát triển dễ dàng nhất trên Facebook”.

Thuật toán như của Facebook phụ thuộc vào các kỹ thuật máy học công phu và tinh vi. Song đầu ra của nó lại do loài người quyết định. Đó chính là vấn đề.

Sức nặng của emoji “phẫn nộ” chỉ là một trong nhiều đòn kích bẩy mà các kỹ sư Facebook dùng nhằm thao túng luồng tin tức trên mạng xã hội. Facebook tính đến nhiều nhân tố để News Feed của mỗi người xuất hiện như thế nào, mỗi lần họ F5. Nó cho dù là xếp bài viết nào ở trên cùng giúp đập ngay vào mắt hay xếp ở dưới cùng cho không bao giờ nhìn thấy. Nói cách khác, tương tác con người tại gần như mọi quốc gia đều nằm ở phía trong bàn tay, hay nói đúng hơn là hệ thống chấm điểm của Facebook.

Facebook cho biết ứng dụng của mình tiếp nhận hơn 10.000 “tín hiệu” để dự báo hình thức tương tác của người dùng. Hầu hết chúng ta đừng để ý các tín hiệu này, chẳng hạn có bao nhiêu bình luận dài dưới bài đăng, video được phát trực diện hay quay sẵn, bình luận toàn ký tự hay có thêm hình ảnh. Nó thậm chí còn tính đến tốc độ tải mỗi bài viết và đường truyền Internet. Dựa vào đòn bẩy, tác động của 1 tinh chỉnh nhỏ cũng “tạo sóng” trên cả mạng lưới, định hình luồng tin trên News Feed là đáng tin cậy hay đáng nghi ngờ, có khuynh hướng chính trị hay không, có nhìn thấy bạn bè thực thụ không…

Văn hóa thử nghiệm ăn sâu vào máu Facebook, nơi các kỹ sư liên tiếp thực hiện đòn kích bẩy và đo đạc kết quả. Chẳng hạn, Facebook từng cho 1 số bạn bè bất kỳ xuất hiện thường xuyên trên News Feed của người dùng và quan sát xem hai người có tiếp tục liên hệ sau khi thí nghiệm xong xuôi không. Theo một nhà nghiên cứu, Facebook có thể khiến cho những mối liên hệ trở nên thân mật hơn và ngược lại.

Bình luận dưới bài đăng được chấm điểm còn cao hơn cả emoji và cao gấp 30 lần nút “thích”. Facebook phát giác tương tác từ bạn bè trên Facebook sẽ xúc tiến người dùng đăng tin nhiều hơn. Tháng trước, Thời báo Phố Wall đưa tin Facebook quan tâm đến bình luận, phản hồi bình luận và chia sẻ. Nó nằm trong cái coi là thước đo “tương tác xã hội có ý nghĩa”, từ đó khuyến khích những bài viết chia rẽ chính trị. Mục tiêu của thước đo là “gia tăng dùng thử của người dùng nhờ ưu ái bài viết thu hút tương tác, đặc biệt là đối thoại, giữa gia đình và bạn bè”.

Năm 2018, Facebook “hạ giá” emoji “phẫn nộ” khi giá trị chỉ còn cao gấp 4 lần nút “thích” và không thay đổi giá trị các nút còn lại. Theo một tài liệu năm 2020, emoji “phẫn nộ” kém phổ biến nhất trong những emoji với 429 triệu lượt bấm mỗi tuần, so với 63 tỷ lượt “thích” và 11 tỷ lượt “yêu thích”. Nút “phẫn nộ” dùng đều đặn hơn đối với những bài đăng có vấn đề như chất lượng tin thấp, tin giả, độc hại, anti vaccine.

Sau vài lần đề xuất và tranh cãi từ nhân viên, Facebook quyết định giảm giá trị của tất cả emoji xuống, chỉ từ cao gấp 1,5 lần nút “thích” vào năm 2020. Tháng 9 cùng năm, mạng xã hội cuối cùng dừng sử dụng emoji “phẫn nộ” như 1 tín hiệu dự báo nội dung người sử dụng muốn xem và giảm giá trị bằng 0, cùng theo đó tăng giá trị emoji “yêu thích” và “buồn”. Ngoài ra, một số tín hiệu khác cũng bị điều chỉnh, chẳng hạn bình luận 1 ký tự (như “.”, “có”) không được tính.

Dù vậy, theo The Washington Post, Facebook chỉ điều tiết thước đo sau khi chúng đã gây tác hại. Facebook muốn khuyến khích người sử dụng livestream nên đặt giá trị livestream cao gấp 600 lần ảnh hay văn bản. Điều đó dẫn tới làn sóng video chuyên nghiệp cực thấp. Livestream cũng đóng vai trò lớn trong những buổi lễ chính trị, chẳng hạn vụ bạo loạn tại Đồi Capitol hôm 6/1. Ngay sau đó, Facebook đã phải khuyến mãi trị của livestream trên nền tảng.

Các nhà khoa học dữ liệu của Facebook chỉ ra, khi đặt giá trị emoji “phẫn nộ” về 0, người dùng bắt đầu nhìn thấy ít tin sai sự thực hơn, ít nội dung phiền phức hơn và ít nội dung bạo lực hơn. Trong khi đó, mức độ hoạt động của người dùng trên Facebook khỏi bị ảnh hưởng.

Du Lam (Theo The Washington Post)

hồ sơ facebook, reaction facebook, tương tác facebook, emoji facebook

Nội dung Những toan tính phía sau biểu tượng 'phẫn nộ', 'thương thương' trên Facebook – Tin Công Nghệ được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: napmucmayintannoi.com. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho napmucmayintannoi.com để điều chỉnh. napmucmayintannoi.com tks.