“Ma trận” app truy xuất nguồn gốc bổ vây nông sản Việt – Tin Công Nghệ

Đau đầu với bài toán truy xuất xuất xứ nông sản Việt 

Truy xuất nguồn gốc sản phẩm là việc cho phép người sử dụng truy xuất, tìm hiểu về thông tin nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm mà họ đã mua, truy ngược để rà soát từng quá trình trong việc thu hoạch, sản xuất, chế biến hay phân phối sản phẩm.

Công nghệ truy xuất xuất xứ đã được những nước tiên tiến áp dụng từ lâu, như 1 khâu sẽ phải có của sản phẩm nếu muốn lưu thông trên thị trường. Tại Việt Nam, truy xuất xuất xứ mới được quan tâm trong số năm gần đây, đặc biệt sau khi có chính sách thực hiện dán tem truy xuất xuất xứ nông phẩm của Chính phủ. 

Tuy vậy, có một thực tế là hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản ở Việt Nam hiện chưa thống nhất theo tiêu chí GS1 của Tổ chức mã số mã vạch toàn cầu. Thay vào đó, khâu quản lý, truy xuất tại Việt Nam thường sử dụng các mã phân định, có cấu trúc tự động, chỉ có ý nghĩa khi sử dụng trong nội bộ. 

Điều này dẫn đến một thực trạng là việc quản lý xuất xứ nông sản rất khó khăn, dễ diễn ra hiện tượng trùng mã giữa các hệ thống truy xuất xuất xứ khác nhau. Bên cạnh đó, cách làm này còn gây khó khăn trong việc tương tác, trao đổi thông tin giữa các hệ thống khi truy vết mặt hàng trong chuỗi cung ứng. 

Theo ông Nguyễn Văn Đoan – chuyên gia thuộc Trung tâm Mã số mã vạch Quốc gia, tại Việt Nam hiện có hơn 60.000 doanh nghiệp là thành viên của GS1 với hơn 600.000 mặt hàng sử dụng mã số, mã vạch. Mỗi năm có chừng 7.000 doanh nghiệp đăng ký mã số, mã vạch mới. 

Ông Đoan cho biết, trên thị trường có biết bao giải pháp truy xuất nguồn gốc, nhưng các biện pháp này lại hiện diện theo kiểu “trăm hoa đua nở”.

Khi tra trên các kho ứng dụng, cũng đều có thể dễ dàng tìm ra rất nhiều app truy xuất xuất xứ khác nhau. Điều này khiến người nông dân gặp khó trong việc lựa chọn cho mình một biện pháp phù hợp.

Trong qui trình tiến hành trên thực tế, khi quét tem truy xuất nguồn gốc, nhiều công cụ chỉ trả về một số tin tức chung chung, theo dạng điện tử hóa tem nhãn của sản phẩm thay vì lịch sử của mặt hàng đó. Đây là hiện tượng rất thông dụng tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, có 1 thực tiễn là khi quét các loại nông sản có dán tem truy xuất nguồn gốc, mặt hàng nào cũng để mặc định số ngày cách ly phân bón là 7 ngày và số ngày tách biệt thuốc bảo vệ thực vật là 10 ngày. Chứng tỏ nhiều khả năng đây là những thông tin không chính xác. 

Một vấn đề khác là tình trạng thiếu thông tin, không đầy đặn thành phần dữ liệu của các giải pháp truy xuất nguồn gốc hiện tại. 

Truy xuất nguồn gốc: Giải pháp nâng tầm nông phẩm Việt Nam

Theo bà Nguyễn Thị Thành Thực – Ủy viên BCH Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam, chuyển đổi số sẽ giúp truy xuất xuất xứ dễ dàng, minh bạch, bổ trợ kịp thời cho những chủ cơ sở trong chuỗi cung ứng. 

Ví dụ, trong công đoạn xuất khẩu nông phẩm sang Trung Quốc, truy xuất xuất xứ giúp nhà nhập khẩu cũng đều có thể nhìn thấy cánh đồng, xưởng sản xuất từ bên xuất khẩu, từ đó tạo niềm tin và giúp cắt giảm chi phí di chuyển để thẩm tra, giám sát. 

Áp dụng chuyển đổi số nông nghiệp, trong đó có biện pháp truy xuất xuất xứ nguồn gốc được coi rằng cách để nâng tầm giá trị nông phẩm Việt Nam. (Ảnh: Trọng Đạt)

Đại diện Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam nhận định rằng, lợi ích lớn số 1 của minh bạch thông tin là bảo vệ thương hiệu, không bị người khác làm giả nguồn gốc xuất xứ. 

Dễ nhận biết đặc biệt là trong tình huống một lô vải Hải Dương nhưng được giới thiệu là vải thiều Lục Ngạn, việc kiểm tra xuất xứ sẽ giúp người tiêu dùng định vị ngay lập tức sản phẩm giả, từ đấy giữ uy tín cho nhãn hiệu vải thiều. Người làm nông nghiệp vì thế cần thay đổi suy đoán từ việc bị truy xuất nguồn gốc sang chủ động sáng tỏ về xuất xứ hàng hóa.

Khó khăn lớn nhất đối với quá trình thi hành chuyển đổi số và truy xuất xuất xứ mặt hàng nông nghiệp là có nhiều quy chế luật pháp về quản lý lưu thông hàng hóa nhưng lại thiếu chế tài nghiêm khắc để giải quyết sai phạm, nhất là với nông sản.

Điều này dẫn đến việc mù mờ thông tin, không công bằng đối với các đối tượng cùng lưu thông ra thị trường. Ví dụ dễ nhận thấy nhất là một số người bán sản phẩm rong có thể vô tư mua bán các loại nông phẩm trên con phố dù người dùng không rõ về nguồn gốc xuất xứ của loại hàng hóa đó. 

Một vấn đề khác là sự hạn chế về nhận thức và hiểu biết của hàng ngũ cán bộ thực thi nhiệm vụ. Bên cạnh đó, một bộ phận người dân vẫn không biết cách bảo quản mặt hàng cũng như chuyên sâu thương hiệu của mình.

Với các giải pháp truy xuất nguồn gốc tốt, người dân có thể tra được chuẩn xác địa thế của hãng sản xuất sản phẩm nông sản đó trên bản đồ. Ngoài ra, họ cũng đều có thể tra cứu từng qui trình được thực hành trong công đoạn sản xuất, thu hoạch, vận chuyển, phân phối. (Ảnh: Trọng Đạt)

Theo Đại diện Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam, trạng thái loạn ứng dụng truy xuất nguồn gốc, loạn app đang xảy ra khá phổ biến. Các chỉ tiêu về truy xuất nguồn gốc của Việt Nam còn lỗi thời so với thị trường thế giới. Bên cạnh đó, sự thiếu chủ động đổi mới khiến người dân và doanh nghiệp liên tục bị bất thần bởi những hàng rào kỹ thuật của nước nhập khẩu. 

Để thành lập và nâng cao giá trị nông phẩm Việt, đại diện Hiệp hội nông nghiệp số cho rằng, Việt Nam cần quản lý thật nghiêm khắc, sẵn sàng thay đổi các quy chế quản lý chưa phù hợp. 

Hiện vẫn còn trạng thái người dân ghi chép, lưu trữ giấy tờ theo phương pháp chống đối, giả mạo. Nhiều trường hợp vi phạm giả mạo giấy tờ hồ sơ sản phẩm, chứng nhận tiêu chuẩn, mã số vùng trồng… Do đó, điều quan trọng nhất là cần thay đổi nhận thức đối với việc áp dụng công nghệ để truy xuất xuất xứ nông sản. 

Hậu quả của việc mù mờ thông tin là sự mất niềm tin của người tiêu dùng vào hệ thống quản lý, giám sát và phân phối nông sản. Dẫn đến thị trường bất ổn, từ đấy khiến cả người sản xuất và người tiêu dùng đều bị thiệt hại. Minh bạch tin tức sẽ là một đòi hỏi bắt buộc nếu muốn nâng cao chất lượng và giá trị nông sản Việt Nam.

Trọng Đạt

Chuyển đổi số, Chuyển đổi số nông nghiệp, Truy xuất nguồn gốc nông sản, Truy xuất nguồn gốc, App truy xuất nguồn gốc

Nội dung “Ma trận” app truy xuất nguồn gốc bổ vây nông sản Việt – Tin Công Nghệ được tổng hợp sưu tầm biên tập bởi: napmucmayintannoi.com. Mọi ý kiến vui lòng gửi Liên Hệ cho napmucmayintannoi.com để điều chỉnh. napmucmayintannoi.com tks.